Την σύγχρονη εποχή συνήθως αντιλαμβανόμαστε την πόλη σαν μια σταθερή κατάσταση που υπήρχε από πάντα. Ο διαχωρισμός πόλης και υπαίθρου είναι απόλυτος. Ο αστικός χώρος είναι ένας χώρος μπετόν και ασφάλτου που θέση έχουν μόνο τα αυτοκίνητα, οι πολυκατοικίες, τα γραφεία και τα εμπορικά καταστήματα. Ο κάτοικος της πόλης είναι καταναλωτής. Εδώ και χρόνια έχει χάσει την ιδιότητα του ως παραγωγός।
Αυτή η εικόνα της απόλυτα δομημένης πόλης κυριαρχεί μόλις τις τελευταίες δεκαετίες. Πριν από λιγότερο 50 χρόνια οι άνθρωποι των πόλεων αυτοπαρήγαγαν πολλά από τα αγαθά του νοικοκυριού τους. Η σύγχρονη αχανής πόλη των Αθηνών αποτελούταν από προάστια και κηπουπόλεις που εκτός από περιοχές κατοικίας είχαν αμπέλια, χωράφια και βουστάσια. Τα αθηναϊκά προάστια, πριν από 50 χρόνια, στα μάτια του σύγχρονου ανθρώπου πλησιάζουν πιο πολύ στην έννοια της υπαίθρου παρά της πόλης।
Σε αυτή μας την εργασία προσπαθούμε να αναδείξουμε αυτή την θαμμένη κάτω από το μπετόν έννοια της υπαίθρου που ενυπάρχει ακόμα και στον σύγχρονο αστικό ιστό των προαστίων, και να την χρησιμοποιήσουμε ως εργαλείο στα χέρια των ανθρώπων που κατοικούν σε έναν τέτοιο χώρο, επαναφέροντας την έννοια της κοινότητας και τις σχέσεις που μπορεί να δημιουργούνται μέσα σε αυτήν।
Ο δήμος Χολαργού ιδρύθηκε από την ανώνυμη εταιρία «αγροπόλεων» το 1926 [σχέδιο εφαρμογής πολεοδομικής μελέτης, Σεπτέμβρης 1928]. Η περιοχή ως τότε αποτελείτο από χωράφια, αμπέλια και δασική έκταση από πεύκα, σχοίνα, θάμνους και κουμαριές*.
Ο μηχανικός Γ. Ευαγγελόπουλος σχεδιάζει την κηπούπολη του Χολαργού, τα οικόπεδα χαράσσονται και οι αγοραστές αγοράζουν.
αεροφωτογραφία του Χολαργού, έτος 1939Οι καινούργιοι κάτοικοι έχτισαν τις μονώροφες και διώροφες κατοικίες τους. Όλοι φρόντισαν ο χώρος τους, το κομμάτι γης που τους άνηκε να μπορεί να καλύπτει κάποιες βασικές ανάγκες της διατροφής τους. Λίγες κότες και κουνέλια, ακόμα και κατσίκια και γουρούνια, ένα μικρό περιβόλι για τα λαχανικά, κάποια οπωροφόρα δέντρα [λεμονιές, συκιές, ροδιές, ελιές] κάλυπταν τις καθημερινές ανάγκες της οικογένειας. Τα περισσότερα οπωροκηπευτικά φυτεύονταν στο εσωτερικό των αυλών, ίσως για να προστατεύονταικαλύτερα।Έξω από τις ιδιοκτησίες τους, στην άκρη του δρόμου φύτεψαν το ανθεκτικό δέντρο της ελιάς। Τους παρείχε το πολύτιμο λάδι της χρονιάς και τον επιτραπέζιο καρπό της, απαραίτητα συστατικά της μεσογειακής διατροφής.
Σήμερα οι περισσότερες μονοκατοικίες του Χολαργού έχουν αντικατασταθεί από τις πολυκατοικίες της αντιπαροχής. Τα περιβόλια έχουν αντικατασταθεί με θέσεις parking και καλλωπιστικούς κήπους. Τα λίγα ρόδια και αμπέλια που έχουν μείνει σε κάποιες αυλές ρίχνουν τους καρπούς στο χώμα αφού κανείς πλέον δεν νοιάζεται να τα περιποιηθεί. Μόνο τα πουλιά τσιμπολογούν ευχαριστημένα, σαν να ξέρουν κάτι που εμείς έχουμε ξεχάσει, υπενθυμίζοντας την έννοια της οικολογίας και της ανακύκλωσης που ανέκαθεν χαρακτηρίζει τη φύση στο σύνολό της, ενώ ο άνθρωπος προσπαθώντας να τη δαμάσει έχει απομακρυνθεί τόσο από αυτές τις έννοιες, όσο και από την ίδια τη φύση. Οι ελιές που άλλοτε είχαν φυτευτεί για να τρέφουν τους κατοίκους της γειτονιάς, τώρα στέκουν μίζερες και απεριποίητες πνιγμένες ανάμεσα στα πλακάκια των πεζοδρομίων।
Παρατηρώντας αυτή την κατάσταση ως κάτοικοι Χολαργού θελήσαμε να λάβουμε δράση, όχι αναβιώνοντας μια προϋπάρχουσα κατάσταση που έχει οριστικά επέλθει αλλά δημιουργώντας μια καινούργια, βασισμένη στη συλλογική εργασία και ευθύνη।
Τα λιόδεντρα των παλαιών κατοίκων βρίσκονται στους δημόσιους χώρους των γειτονιών μας. Εκτός από κάποιες εξαιρέσεις που κάποιοι κάτοικοι ακόμα τα φροντίζουν, όλα τα υπόλοιπα στέκονται απεριποίητα και ανεκμετάλλευτα। Ως δημόσια περιουσία ανήκουν σε όλους μας, τους κάτοικους της γειτονιάς και όσους ενδιαφέρονται να ασχοληθούν μαζί τους.
Η πρόταση μας για την εκμετάλλευση – καλλιέργεια της ελιάς στηρίζεται σε δύο φάσεις και δύο διαφορετικές πρακτικές και οι δύο όμως στηρίζονται στον σεβασμό προς το δέντρο και το περιβάλλον και στην ανάπτυξη συλλογικού πνεύματος। Στη σύσφιξη των σχέσεων μέσα στην κοινότητα μέσα από την κοινή εργασία και ευθύνη.
Η πρώτη φάση αυτής της εργασίας είναι άμεση και ρεαλιστική. Πρόκειται για την συγκομιδή του καρπού από τα δέντρα της περιοχής. Η περιοχή που έχουμε ορίσει και καταγράψει βρίσκεται ανάμεσα στις οδούς 25 Μαρτίου και Βουτσινά, Αετιδέων και Αναστάσεως [βλέπε χάρτη]. Εδώ βρίσκονται 509 ελιές από τις οποίες οι 361 έχουν καρπό που χρειάζεται άμεση συγκομιδή! Καλούμε όλους τους κατοίκους της περιοχής αλλά και όποιον άλλον ενδιαφέρεται να συμμετάσχει σε αυτή την συλλογική δράση. Το Σάββατο 22 Νοεμβρίου 2008 στις 10.00 πμ σας καλούμε στο 1ο λύκειο Χολαργού για να συζητήσουμε, να ανταλλάξουμε απόψεις, γνώσεις και ιδέες για το πώς θα πραγματοποιήσουμε την συγκομιδή που θα λάβει μέρος το επόμενο σαββατοκύριακο 29-30 Νοεμβρίου στην προαναφερθείσα περιοχή।
Η δεύτερη φάση της εργασίας θα είναι σχεδιαστική. Οι κοινόχρηστοι – δημόσιοι χώροι της περιοχής θα επανασχεδιαστούν με βάση την μόνιμη και ήπια καλλιέργεια της ελιάς στις γειτονιές του Χολαργού. Ένας σχεδιασμός που θα αποκαθιστά την χαμένη σχέση της πόλης με το έδαφος, του κατοίκου και της φύσης.
*Ιστορία του Χολαργού, Ι.Χαρίτου περιοδικό μήνυμα 1992
2 σχόλια:
Είναι εξαιρετική η πρωτοβουλία σας και εκτός από την αποκατάσταση της παραωγικής σχέσης μεταξύ του κατοίκου του αστικού τοπίου και του περιβάλλοντός του, θα βοηθήσει και στην αυτοοργάνωση της γειτονιάς. Όμως, οι εκπεμπόμενοι από τις μηχανές εσωτερικής καύσης αρωματικοί υδρογονάνθρακες επικάθονται στις ελιές και περνούν στο ελαιόλαδο και στο πιάτο μας.
ευχαριστούμε πολύ για το ενδιαφέρον και ελπίζουμε να σας δούμε και το Σάββατο...σε συζήτηση που είχαμε με το γεωπόνο του δήμου, το καυσαέριο σε αυτές τις γειτονιές προκαλεί πολύ λιγότερη ζημιά από τα χημικά λιπάσματα και δακοκτόνα που βάζουν στις καλλιέργιες. κατά κάποιο τρόπο θα μπορούσαμε να θεωρήσουμε τις ελιές αυτές βιολογικές. παρόλα αυτά θεωρούμε σκόπιμο τον έλεγχο της παραγωγής μετά τη δράση.
Δημοσίευση σχολίου